Dünyanın gözü kulağı İstanbul'da... Tarihi ve kültürel mirasın beşiği olan İstanbul'da 1999 depremi akabinde beklenen büyük deprem ile alakalı son dakika açıklamalar mevcut.
İstanbul'un Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın gölgesinde adeta saatli bir bombanın üzerinde durduğu ifade edilirken, bu kez Amerika Birleşik Devletleri'nin en prestijli yayın organlarından Washington Post'un manşetlerine taşındı. "Saat işliyor" uyarısıyla sunulan kapsamlı analiz, olası büyük İstanbul depreminde Ayasofya gibi paha biçilmez yapıların akıbetini de sorgulattırdı.
İSTANBUL DEPREMİ NE ZAMAN OLACAK
Washington Post'un "İstanbul'un tarihi bir fay hattının üzerinde uzanıyor" başlığıyla servis ettiği haber ile birlikte İStanbullu daha tedirgin olurken, Jeofizikçilerin tahminlerine göre, önümüzdeki 30 yıl içerisinde İstanbul'u vurması beklenen 7 ve üzeri büyüklükteki bir depremin olasılığı %40 ila %60 gibi endişe verici bir aralıkta gösteriliyor.
Bu oran, sadece milyonlarca insanın can güvenliğini değil, aynı zamanda Roma, Bizans ve Osmanlı İmparatorluklarından miras kalan yaklaşık 40.000 tarihi yapıyı da doğrudan tehdit ettiği de ortaya çıktı. Gazeteye konuşan jeolog Wendy Bohon'un sözleri ise durumun ciddiyetini özetler nitelikte: "Bu bölgede daha önce yıkıcı depremler oldu ve yine olacak. Asıl soru olup olmayacağı değil, ne zaman olacağı." Bohon, depremlerin engellenemeyeceğini ancak doğru planlama ve kararlı adımlarla felaketin sonuçlarının hafifletilebileceğini açıkalrken, "Saat işliyor ve şimdi harekete geçme zamanı" diyerek tüm yetkililere acil durum çağrısı yaptı.
Ayasofya, Yerebatan ve Zeyrek...
Washington Post, deprem riskini somutlaştırmak adına İstanbul'un sembolü haline gelmiş üç yapıyı mercek altına aldı. Tarihi eser koruma yasaları, Ayasofya'ya radikal müdahaleleri neredeyse imkansız kıldığı biliniyor. İTÜ Mimarlık Bölümü'nden Oğuz Cem Çelik'e göre yapının büyük bir depremde ayakta kalabilmesi için temelinin sismik izolatörlerle donatılması şart. Ancak bu, devasa yapının temelden kaldırılıp altına sarsıntı emici sistemlerin yerleştirilmesi anlamına geliyor ki bu operasyonun hem maliyeti hem de yasal ve teknik zorlukları astronomik boyutlarda.
6. yüzyıldan kalma Yerebatan Sarnıcı, İBB tarafından 2020-2022 yılları arasında kapsamlı bir restorasyondan geçirildi. Sütunları birbirine bağlayan çelik bir sistem kuruldu, yapısal yükü azaltmak için önlemler alındı. İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat'ın aktardığı bu çalışmalar, sarnıcın direncini artırmış olsa da, Prof. Dr. Çelik gibi uzmanlar, merkezi hükümetin de devreye girerek "daha ileri teknoloji" kullanması gerektiğini açıkadıç
Mimar Sinan'ın eseri olan Zeyrek Çinili Hamam Marmara Grubu tarafından 13 yıl süren ve on milyonlarca Euro'ya mal olan bir restorasyonla adeta yeniden doğdu. Hamamın orijinal yapısı, esnek ve zamanla daha da güçlenen geleneksel kireç harcı kullanılarak aslına uygun restore edildi. Ardından, bu tarihi yapıyı bir kalkan gibi sarmalayan, deprem anında tüm yükü üzerine alacak modern bir ikinci yapı altına ve çevresine inşa edildi.
