Gıda Zehirlenmelerine Dikkat!
Gaziantep Özel Anka Hastanesi'nden Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Nagihan Demir, son dönemlerde Türkiye genelinde gıda zehirlenmesi vakalarının dikkat çekici bir şekilde artış gösterdiğini vurgulayarak hem tüketicilere hem de işletmelere önemli uyarılarda bulundu.
Zehirlenme Nedenleri ve Riskler
Dr. Demir, gıda kontaminasyonunun "çiftlikten sofraya" giden süreçte her aşamada meydana gelebileceğine dikkat çekti. "Üretim, işleme, dağıtım ve hazırlama süreçlerinin herhangi bir noktasında gıdalar kirlenebilir. Tekil vakalar çoğu zaman gözden kaçabilir; ancak aynı gıdayı tüketen kişilerin benzer semptomlar yaşaması durumunda salgın durumları ortaya çıkabilir" ifadelerini kullandı.
Pandemi Döneminin Etkileri
Pandemi döneminde uygulanan sıkı hijyen kurallarının gıda zehirlenmelerini azalttığını belirten Dr. Demir, "Normalleşme ile birlikte toplu beslenme alanlarının yoğunlaşmasının yanı sıra deniz ürünleri tüketiminin artması, klasik bakteri ve virüs enfeksiyonlarının yanına deniz ürünleri kaynaklı zehirlenmeleri de ekledi" şeklinde konuştu. En sık rastlanan zehirlenme etkenlerini ise şöyle sıraladı:
- Norovirüs
- Hepatit A/E
- Salmonella
- Listeria
- Staphylococcus aureus toksinleri
- Botulinum toksini ve daha fazlası
Botulizm ve Acil Önlemler
Dr. Demir, Botulizm riski konusunda özellikle dikkatli olunması gerektiğini belirterek, "Şişmiş konserveler kesinlikle tüketilmemelidir. Botulinum toksini az miktarda bile ölümcül olabilir" uyarısında bulundu. Gıda zehirlenmelerinin belirtileri arasında; bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı ve ateş gibi semptomlar yer alır. Özellikle çocuklar, hamileler, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf bireyler, risk grubu içinde yer alır.
Tanı ve Tedavi Yöntemleri
Gıda zehirlenmesinden şüphelenildiğinde en önemli adımın iyi bir vaka öyküsü almak olduğunu dile getiren Dr. Demir, "Eğer benzer şikayetler iki veya daha fazla kişide ortaya çıkıyorsa mutlaka salgın ihtimali gündeme gelmelidir. Hastanelerde gıda örneği alınmaz; tanı, hastalardan alınan dışkı, kan veya kusmuk örnekleriyle konur. Gıda numunesi alma yetkisi yalnızca İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri'ne aittir" dedi.
Sıvı ve Elektrolit Dengesi Kritik
Gıda zehirlenmelerinin tedavisinde sıvı ve elektrolit dengesinin sağlanmasının önemli olduğunu vurgulayan Dr. Demir, "Ağır vakalarda damar içi sıvı ve antibiyotik tedavisi gerekebilir. Mantar, ağır metal ve pestisit zehirlenmelerinde ise etken maddeye yönelik antidot uygulanmalıdır" ifadelerini kullandı.
Önleyici Tedbirler
Dr. Demir, gıda zehirlenmelerinden korunmak için dikkat edilmesi gereken bazı önemli kuralları da şöyle sıraladı:
- Çiğ ve pişmiş gıdalar ayrı tutulmalıdır.
- Çiğ et, tavuk ve balıkla temas eden yüzeyler temizlenmelidir.
- Mutfak bezleri ve süngerler sıkça değiştirilmelidir.
- Pastörize edilmemiş süt ve çatlak yumurtalardan kaçınılmalıdır.
- Sebze ve meyveler iyice yıkanmalıdır.
- Pişmiş gıdalar yeniden ısıtılırken en az 74°C’ye ulaşmalıdır.
- Şişmiş konserve ve paketler tüketilmemelidir; son kullanma tarihleri kontrol edilmelidir.
GAZİANTEP ÖZEL ANKA HASTANESİ ENFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ UZMANI DR. NAGİHAN DEMİR, TÜRKİYE’DE SON HAFTALARDA GIDA ZEHİRLENMESİ VAKALARININ BELİRGİN ŞEKİLDE ARTTIĞINI SÖYLEYEREK HEM TÜKETİCİLERE HEM İŞLETMELERE ÖNEMLİ UYARILARDA BULUNDU.
