İstanbul'un Düşman İşgalinden Kurtuluşu
İstanbul'un düşman işgalinden kurtuluşunun 102. yılı kutlanıyor. İtilaf Devletleri donanmaları, 13 Kasım 1918’de Haydarpaşa önlerine demirleyerek işgale başladılar.
Osmanlı'dan İzmir'e Süreç
Birinci Dünya Savaşı sonrası Osmanlı Devleti’nin durumu kötüleşti. İttifak Devletleri, savaşın ardından çekilmek zorunda kalırken, bu fırsatı değerlendiren İtilaf Devletleri, 30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması’yla İstanbul’a girdi.
Mustafa Kemal Paşa ve Kurtuluş Savaşı
Kurtuluş Savaşı’nın lideri Mustafa Kemal Paşa, İstanbul işgalini gördüğünde tarihe geçen "Geldikleri gibi giderler" sözünü söyledi. Bu dönemde işgal 16 Mart 1920'de resmi olarak başladı.
İstanbul'un Kurtuluşu
Mudanya Mütarekesi sonrası İstanbul'a Refet Paşa ve Selahattin Adil Paşa gibi komutanlar getirildi. Ancak, barış antlaşmasının imzalanmasına kadar işgal devam etti. 24 Temmuz 1923'te Lozan Barış Antlaşması'nın imzalanmasıyla sürecin en kritik dönemi başladı.
Savaşın sonlarına yaklaştıkça harici ilişkiler güç lenmiş ve İstanbul içindeki İtilaf kuvvetleri 23 Ağustos 1923’ten itibaren İstanbul'u terk etmeye başladı. Son birlik, 4 Ekim 1923'te şehri terk etti.
İstanbul'un Özgürlüğü ve Anlamı
6 Ekim 1923'te, Şükrü Naili Paşa komutasındaki 3. Kolordu İstanbul’a girerek, 4 yıl 10 ay 23 günlük işgale son verdi. Bugün her yıl bu tarih, "İstanbul'un Kurtuluş Günü" olarak kutlanıyor.
Akademik Bakış
Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Satan, bu süreçle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Londra'daki protokollerin imzalanmasının ardından İstanbul'da uygun bir teslim sürecinin başlatıldığına dikkat çekti. Prof. Dr. Satan, Türk askerlerinin İstanbul'un tahliyesini başarıyla gerçekleştirdiğinin altını çizerek, "İstanbul'un tahliyesi ile vatanın bütünlüğü sağlanmış oldu" şeklinde konuştu.
Birinci Dünya Savaşı'nın ardından İtilaf Devletlerinin Mondros Ateşkes Antlaşması'na dayanarak 13 Kasım 1918'de Haydarpaşa önlerine donanmalarını demirleyerek işgal ettikleri İstanbul, 4 yıl 10 ay 23 gün süren esaretin ardından 6 Ekim 1923'te özgürlüğüne kavuştu. Marmara Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Satan, konuya ilişkin açıklamalarda bulundu.
