Güneş Işığının Azalması ve Ruh Sağlığı
Yaz mevsiminin sona ermesiyle birlikte havalar serinlemeye ve günler kısalmaya başlıyor. Güneş ışınlarındaki azalma, doğanın yanı sıra insanların ruh sağlığını da etkileyebiliyor.
Sonbahar Yorgunluğu Belirtileri
Bu dönemlerde birçok insan çevresel ve hormonal değişimlerle birlikte yorgunluk, isteksizlik ve keyifsizlik yaşamaktadır. Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi’nden Psikiyatri Uzmanı Dr. Furkan Bahadır Alptekin, sonbahar yorgunluğu olarak adlandırılan bu belirtilerin yaygın olduğunu ifade ediyor. Dr. Alptekin, bazı bireylerin bu dönemden daha yoğun bir şekilde etkilendiğini belirterek, "Bu kişilerde çökkün duygudurum, enerji kaybı, sosyal geri çekilme ve konsantrasyon güçlüğü gibi duygusal ve bilişsel değişiklikler ortaya çıkabilir," diyor.
Mevsimsel Depresyon ve Belirtileri
Dr. Alptekin ayrıca, "Atipik depresyon" özellikleri olarak tanımlanan uyku artışı, iştah artışı, aşırı yeme ve sinirlilik gibi durumların da yaşanabileceğini vurguluyor. Sonbaharla başlayan bu belirtiler, genellikle ilkbahara kadar devam edebiliyor. Mevsimsel depresyonun, bu belirtilerin ağırlığı ve kişinin günlük yaşamını sürdürmedeki zorluklarıyla ayrıldığını belirtiyor.
Hormon Dengesizlikleri
Alptekin, mevsimsel depresyonun oluşmasında hormonal değişimlerin önemli bir rol oynadığını aktarıyor. "Güneş ışınlarının azalması, melatonin hormonunun üretimini artırarak kişiyi daha yorgun ve isteksiz hale getirir. Bu sırada serotonin aktivitesinin azalması da gözlemlenmektedir," diyor.
Risk Grupları ve Önlemler
Kadınlar, genç yetişkinler ve ailelerinde depresyon öyküsü bulunan kişiler, mevsimsel depresyon açısından daha kırılgan durumdadır. Kutuplara yakın veya daha bulutlu iklimlerde yaşayanların da riski artırdığı belirtiliyor. Ancak risk grubunda olmak, mutlak suretle mevsimsel depresyon geçirileceği anlamına gelmez. Dr. Alptekin, "Eğer bu belirtilerle karşılaşıyorsanız profesyonel destek almakta tereddüt etmeyin," diyerek tavsiyelerde bulunuyor.
Koruyucu Önlemler
Mevsimsel depresyon özelinde, açık havada vakit geçirmenin, düzenli egzersiz yapmanın ve yeterli beslenmenin önemi büyüktür. D vitaminini yeterli seviyede tutmak ve sosyal ilişkileri sürdürmek, bu tür zorlukları engelleyebilir. Dr. Alptekin, mevsimlerin getirdiği zorluklar ile birlikte hayatı bir armağan olarak değerlendirmeyi öneriyor. Naif bir şekilde, "Yağmurlu ya da güneşli günlerin ritmini fark edin, değer verdikleriniz için her gün bir şey yaparak kıymetlendirin," diyor.
BAŞAKŞEHİR ÇAM VE SAKURA ŞEHİR HASTANESİ PSİKİYATRİ UZMANI DR. FURKAN BAHADIR ALPTEKİN
