Türkiye’de Manda Popülasyonu Krizde
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bakiye Kılıç Topuz, manda popülasyonu ile ilgili önemli uyarılarda bulundu. Topuz, Türkiye’nin dünya genelinde manda popülasyonunun en hızlı azaldığı ülke olduğunu açıkladı.
Artan Dünya Popülasyonu Karşısında Düşüş
Topuz, son 30 yıl boyunca yapılan analizlere göre, dünyada manda popülasyonunun %34 oranında arttığı, ancak Türkiye’de bu oranın %53 azaldığını kaydetti. "Dünyada manda popülasyonu artarken, Türkiye’de ciddi bir düşüş yaşanıyor. Manda popülasyonu tehdit altında" dedi.
Samsun’un Manda Varlığı
Türkiye’deki manda varlığının büyük bir kısmının Samsun ilinde bulunduğunu belirten Topuz, "Türkiye’de yaklaşık 162 bin manda bulunmakta. Bunun 80 bini süt mandasıdır ve toplam hayvan varlığı içinde %12’lik bir paya sahiptir. Samsun, manda popülasyonunun en önemli merkezidir; burada manda varlığının %60’ı Bafra ve 19 Mayıs ilçelerinde yoğunlaşmıştır" ifadelerini kullandı.
Manda Sütü Üretiminde Düşük Pay
Türkiye’nin manda sütü üretimindeki payının dünya genelinde oldukça düşük olduğunu vurgulayan Topuz, "Ülkemizin manda sütü üretimindeki payı sadece %0,04’tür. İtalya ile manda sayımız benzerken, manda sütü denildiğinde ilk akla gelen ülke İtalya’dır. Bunun nedeni ise dünyaca ünlü mozzarella peynirinin yapımında manda sütünün kullanılmasıdır. Burada nicelikten çok niteliği öne çıkarmamız gerektiğini düşünüyoruz" dedi.
Manda Sütünün Ekonomik Değeri
Doç. Dr. Kılıç Topuz, manda sütünün ekonomik değerini de değerlendirdi: "Türkiye’de manda sütü üretim değeri sadece çiğ süt olarak 3,4 milyar TL ile 6,5 milyar TL arasındadır. Bu süt tereyağı, kaymak ve yoğurt gibi ürünler haline geldiğinde ekonomik değeri 3-4 kat artmaktadır. Samsun’da ise 19 bin 495 manda bulunmakta ve bunların 11 bini süt mandasıdır. Bu bölgede manda sütü üretiminin ekonomik değeri 475 milyon TL ile 900 milyon TL arasında değişmektedir."
Mandacılığın Avantajları
Mandacılığın ekonomik kârlılığına da dikkat çeken Topuz, "Maliyet açısından diğer hayvancılık faaliyetlerine göre daha düşük. Mandalar hastalıklara karşı dirençli ve iklim değişikliğine uyum sağlama kapasiteleri yüksektir. Ayrıca manda sütü, sığır sütüne göre sağlık açısından daha avantajlıdır; protein oranı daha yüksek, kolesterol oranı daha düşük ve mineral içeriği fazladır. Manda eti ise sığır etine göre daha az kalorili" şeklinde konuştu.
ÖĞRETİM ÜYESİ DOÇ. DR. BAKİYE KILIÇ TOPUZ
